«Marriage
not can to limit but can to help us.in development»
Jerzy
Krzywicki
Why do I
consider this woman to be an important person?
Polish
feminist, who was ahead own époque and demanded the same rights for women as
for men, also in affection and sex.
She
was active on spreading the knowledge about sexual education and birth control.
She
criticized traditional bourgeoisie customs and broke it’s in her private life
with big courage.
Demanded
the tolerance for homosexuality and better conditions for prisoners.
Thanks
her translations we had possibility to know great literature (Durrenmatt,
Wells, Frish). She gave strong impulse to Polish women s movement.
Biography
Irena Krzywicka was born in a family of Polish-Jewish
left- wing intelligentsia.
Her
parents were socialist activists exiled to Siberia,
where Irena was born.
Her
father, Stanislaw Goldberg, was a physician and during the exile developed
tuberculosis and died three years after their return to Poland return to Poland. She was brought up by her
mother, a lover of Polish literature, in spirit of tolerance and rationalism.
In
1922 Krzywicka graduated from the University
of Warsaw with degree in
Polish language. She did not finish her PhD thesis because of conflict with her
supervisor.
During
her studies she published her first essay Flowers of lilac”
In
1923 she got married Jerzy Krzywicki, who was a son of Ludwik Krzywicki, well
known sociologist and women s rights activist.
They
decided to be in open marriage and give freedom each other. Soon after wedding.
Irena
went to Corsica with her lover Walter
Hasenclever, German poet and play wright.
In
spite of it she believed that her marriage was happy and had two sons, Piotr
and Andrzej.
Krzywicka
was an author of several novels, essays, critics and translated works of
Herbert George Wells, Friedrich Durrenmatt, and Max Frish.
Meeting
with Tadeusz Boy-Zeleński, famous writer, turned out to be a crucial moment in
her life. They became lovers and this relationship was very strong.
They
demanded of changing women s conditions, sexual education, birth control,
legalization of abortion. They organized and opened in Warsaw a clinic, which gave free of charge
information’s about Planned Parenthood.
She
was considered a scandalize and was attacked by right-wing supporters and
catholic society, who protested against the predominance of sexual themes in
her works.
During
Second War and occupation of Poland Krzywicka had to remain in hiding under a
false name because she was placed on the Nazi list of people for extermination.
In
spite of she helped Polish Home Army in resistance.
She
lost her three closed men her husband (murdered in Katyń massacre), her lover
Boy-Żelenski murdered in Lviv and son Piotr.
After
the war she worked in Polish embassy in Paris in
1945-46, but eventually came back to Poland. In 1962 she went with her
second son Andrzej first to Switzerland
and then to France.
She
lived for a long time in Bures-sur-Yvette, where she also died in 1994.
In 1992 Krzywicka published her most famous book –an
autobiography “Confessions of a debauchery”, where she presented the life of
society in pre-war Warsaw
with all social and cultural problems.
Bibliography
- Agata Tuszyńska: „Długie
życie gorszycielki” Iskry Warszawa 1999
- Sławomir Koper:„Wpływowe
kobiety II Rzeczypospolitej” Bellona Warszawa 2011
Warszawa
2010
Picture source
National Digital
Library Polona
www.polona.pl/item/1141326/0/
Rights:
Dobrzynski,
Ludwik
The publication made available with the consent of the heirs of the author.The whole or any portion thereof can not be processed or used for commercial purposes.
Pisarka, publicystka, tłumaczka,
feministka
Aktywna działaczka na rzecz poprawy sytuacji kobiet w
życiu społecznym i rodzinnym
Współzałożycielka kliniki, gdzie bezpłatnie udzielano
porad dotyczących świadomego macierzyństwa. Popularyzatorka wolności seksualnej
kobiet.
„Małżeństwo nie może być zawężeniem życia, lecz powinno
być jego poszerzeniem”
Jerzy
Krzywicka
Dlaczego uważam tę kobietę za ważną
postać?
Była jedną z najodważniejszych pierwszych feministek, sprzeciwiających
się dominacji mężczyzn w życiu społecznym
Propagowała świadome macierzyństwo, antykoncepcję, domagała
się legalizacji aborcji i edukacji seksualnej
Wyprzedzając swą epokę łamała burżuazyjne konwenanse
narażając się na potępienie przez środowiska prawicowe i katolickie.
Była ikoną wyzwolonej kobiecości, piękną, odważną i
decydującą o własnym życiu.
Popularyzowała w Polsce wielką literaturę światową
tłumacząc powieści H. G. Wellsa, MFrischa, F.Durrenmata
Biografia
Urodziła się w polsko-żydowskiej rodzinie lewicowej
inteligencji. Jej rodzice byli działaczami socjalistycznymi, zesłanymi na
Syberię, gdzie Irena się urodziła.
Jej ojciec, Stanisław Goldberg, był lekarzem. Podczas
ciężkich warunków na zesłaniu zaraził się gruźlicą i zmarł trzy lata po
powrocie do Polski.
Irena była wychowywana przez matkę, miłośniczkę polskiej
literatury, w duchu tolerancji i racjonalizmu.
W roku 1922 ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim.
Nie obroniła pracy doktorskiej ze względu na konflikt z promotorem.
W 1923 roku Irena wyszła za mąż za
Jerzego Krzywickiego, syna Ludwika Krzywickiego, socjologa i rzecznika praw
kobiet.
Oboje z mężem zdecydowali o otwartym charakterze związku
i przyjacielskich relacjach.
Wkrótce Irena wyjechała na Korsykę z kochankiem Walterem
Hasenclever, niemieckim poetą i dramatopisarzem. Później wiązała się z innymi mężczyznami
po spotkaniu ze słynnym pisarzem Tadeuszem Boyem-Zeleńskim on stał się jej
wielką miłością.
Pomimo innych partnerów była szczęśliwa w małżeństwie z Krzywickim,darzyła
go szacunkiem i przyjaźnią. Mieli dwóch synów. Andrzeja i Piotra.
Krzywicka jest autorką wielu powieści
i artykułów oraz tłumaczką dzieł światowej literatury (m.in.Wellsa,Frisha,Durrenmatta)
Domagała się wprowadzenia edukacji seksualnej i kontroli
urodzin, co uczyniło ją najsłynniejszą feministką w przedwojennej Polsce.
Wspólnie z Boyem-Żeleńskim otworzyła w Warszawie klinikę,
gdzie bezpłatnie udzielano porad, dotyczących świadomego macierzyństwa.
Redagowała również dodatek do Wiadomości Literackich pt. „Świadome Życie”, w którym publikowały
m.in. Zofia Nałkowska i Maria Pawlikowska-Jasnorzewska.
Głosiła wolność seksualną kobiet i w
życiu prywatnym łamała konwenanse, co wymagało dużej odwagi.Domagała się
tolerancji dla homoseksualistów. Występowała o poprawę warunków w więzieniach
Była ostro atakowana przez środowiska prawicowe i katolickie.
Podczas II wojny światowej, jako osoba pochodzenia
żydowskiego musiała ukrywać się pod innym nazwiskiem (znajdowała się na liście
nazistów osób przeznaczonych do likwidacji). Współpracowała z AK w ruchu oporu.
Straciła trzech najbliższych mężczyzn: męża w Katyniu, kochanka
zamordowanego we Lwowie i syna Piotra,który zmarł po krótkiej chorobie.
Po wojnie pracowała w ambasadzie polskiej w Paryżu
(1945-46) jako attache kulturalny. Po powrocie do Polski nie potrafiła się
odnaleźć w nowej rzeczywistości Nie była akceptowana przez ówczesne środowisko
literackie, pomimo że była członkiem Związku Literatów. Pisywała recenzje
teatralne.
W 1962 roku wyjechała z drugim synem do Szwajcarii, potem
do Francji, gdzie zmarła w Bures sur Ivette 12 lipca 1994.
W 1992 roku opublikowała autobiografię
„Wyznania gorszycielki”, w której przedstawiła życie elit przedwojennej
Warszawy wraz z problemami społecznymi i kulturowymi tych lat. Wyprzedzając swą
epokę przecierała szlak dla współczesnych feministek, domagając się takich
samych praw dla kobiet jak dla mężczyzn,zarówno w życiu społecznym i uczuciowym.
Bibliografia
- Agata Tuszyńska: „Długie
życie gorszycielki” Iskry Warszawa 1999
- Sławomir Koper:„Wpływowe
kobiety II Rzeczypospolitej” Bellona Warszawa 2011
Warszawa 2010
Picture source
National Digital
Library Polona
www.polona.pl/item/1141326/0/
Rights: Dobrzyński,
Ludwik
Publikacja
udostępniona za zgodą spadkobierców autora. Całość ani żadna z
jej części nie może być przetwarzana ani wykorzystywana w celach
komercyjnych.
